صنعت خوراک دام و طیور به‌عنوان یکی از ارکان حیاتی زنجیره تأمین غذایی در ایران، در سال ۱۴۰۴ با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که تداوم فعالیت آن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این صنعت نه‌تنها نقش مستقیم در تأمین سلامت دام و طیور و افزایش بهره‌وری تولیدات دامی دارد، بلکه از نظر امنیت غذایی، اشتغال‌زایی و ارزآوری نیز اهمیت زیادی دارد. با ورود به سال ۱۴۰۴، برخی چالش‌ها، مزمن‌تر و برخی جدیدتر از گذشته به چشم می‌خورند. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین موانع پیش‌روی تولیدکنندگان خوراک دام و طیور در سال جاری پرداخته می‌شود.

۱. وابستگی به واردات نهاده‌های دامی

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، وابستگی شدید ایران به واردات نهاده‌های اساسی مانند ذرت، سویا و کنجاله است. بخش عمده‌ای از مواد اولیه خوراک دام از کشورهای آمریکا جنوبی، هند و اوکراین وارد می‌شود. نوسانات نرخ ارز، مشکلات نقل و انتقال ارز، تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های بانکی باعث شده‌اند قیمت نهاده‌ها به‌طور غیرقابل‌پیش‌بینی افزایش یابد.

در سال ۱۴۰۴، با توجه به بحران‌های ژئوپلیتیک در منطقه و ادامه تحریم‌ها، هزینه واردات به شکل چشمگیری بالا رفته و این مسئله مستقیماً بر قیمت تمام‌شده خوراک و متعاقب آن، محصولات دامی اثر گذاشته است.

بانک برند ایران حامی تولیدکنندگان خوراک دام و طیور برای سریعتر شدن روند دیده شدن برند شما لیستی از تولیدکنندگان خوراک دام و طیور را جمع آوری کرده و برای هر چه بیشتر دیده شدن و موفقیت برند شما همیشه در تلاش بوده و بهترین نتایج را در گوگل ثبت کرده است. ما بهترین راهکارها برای معرفی بیشتر و بهتر شما را در بستری فراهم کرده ایم و تلاش خود را برای هر چه بهتر شدن خواهیم کرد. میتوانیم در این مسیر همراهتان باشیم.

پس اگر شما هم در حوزه تولید خوراک دام و طیور فعالیت میکنید میتوانید با بانک برند سریعتر در نتایج گوگل ظاهر شوید.

۲. حذف یا کاهش یارانه‌های دولتی

دولت در سال‌های اخیر سیاست حذف تدریجی ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی را در پیش گرفته است. در سال ۱۴۰۴ این سیاست عملاً به پایان خود رسیده و تولیدکنندگان مجبورند مواد اولیه را با نرخ ارز نیمایی یا آزاد تهیه کنند.

این تغییر موجب افزایش شدید قیمت خوراک شده و فشار زیادی بر واحدهای پرورشی دام و طیور وارد آورده است. بسیاری از دامداران و مرغداران، توانایی خرید خوراک گران‌قیمت را ندارند که این موضوع بر تقاضای بازار تأثیر منفی گذاشته و سودآوری تولیدکنندگان خوراک را کاهش داده است.

۳. نوسانات شدید قیمت در بازار جهانی

بازار جهانی نهاده‌های دامی در سال‌های اخیر با نوسانات زیادی مواجه بوده است. عواملی مانند تغییرات اقلیمی، جنگ روسیه و اوکراین، سیاست‌های کشاورزی چین و آمریکا و افزایش تقاضای جهانی برای مواد غذایی، همگی بر قیمت نهاده‌ها تأثیر گذاشته‌اند.

این بی‌ثباتی، برنامه‌ریزی بلندمدت را برای تولیدکنندگان دشوار کرده و مدیریت موجودی و خرید مواد اولیه را با ریسک بالایی همراه ساخته است.

۴. مشکلات حمل‌ونقل و زیرساخت‌های لجستیکی

یکی دیگر از چالش‌های اساسی، ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل در داخل کشور است. بسیاری از بنادر وارداتی فاقد امکانات پیشرفته برای تخلیه سریع نهاده‌ها هستند و فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای نیز موجب افزایش هزینه و زمان جابه‌جایی شده است.

همچنین کمبود واگن باری برای حمل ریلی و ناهماهنگی میان دستگاه‌های دولتی در توزیع نهاده‌ها، موجب کمبودهای مقطعی و افزایش هزینه‌ها برای تولیدکنندگان خوراک می‌شود.

۵. دشواری‌های مالی و نقدینگی

تولیدکنندگان خوراک دام و طیور به‌طور جدی با بحران نقدینگی روبه‌رو هستند. افزایش هزینه‌های تولید، مالیات‌های سنگین، نبود تسهیلات مناسب بانکی و طولانی‌شدن دوره بازگشت سرمایه از سوی مشتریان، فشار مالی مضاعفی به این صنعت وارد کرده است.

بسیاری از واحدها مجبور به کاهش ظرفیت تولید یا حتی تعطیلی شده‌اند. بانک‌ها نیز به‌دلیل ریسک بالا، تمایل چندانی به ارائه تسهیلات با بهره مناسب به این صنعت ندارند.

۶. نبود سیاست‌گذاری بلندمدت و شفاف

یکی از موانع اصلی، نبود سیاست‌گذاری بلندمدت، پایدار و هماهنگ در حوزه کشاورزی و تولید خوراک است. تصمیمات مقطعی، ابلاغیه‌های ناگهانی و عدم هماهنگی میان وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت، بانک مرکزی و گمرک، باعث سردرگمی تولیدکنندگان شده است.

برای مثال، تغییر ناگهانی مقررات صادرات یا واردات، یا تعویق در تخصیص ارز، می‌تواند به سرعت چرخه تولید را دچار اختلال کند.

۷. کمبود نوآوری و بهره‌وری پایین

در شرایطی که هزینه‌های تولید افزایش یافته، بالا بردن بهره‌وری و استفاده از فناوری‌های نوین اهمیت بیشتری یافته است. با این حال، در سال ۱۴۰۴ هنوز بسیاری از واحدهای تولید خوراک دام از تجهیزات فرسوده و روش‌های سنتی استفاده می‌کنند.

سرمایه‌گذاری ناکافی در تحقیق و توسعه، استفاده محدود از آنالیزهای دقیق و عدم آموزش نیروی انسانی موجب شده کیفیت تولید در برخی واحدها پایین و ضایعات بالا باشد.

۸. مشکلات زیست‌محیطی و قوانین سخت‌گیرانه‌تر

افزایش نگرانی‌ها درباره اثرات زیست‌محیطی صنایع غذایی باعث شده دولت مقررات سخت‌گیرانه‌تری در حوزه پسماند، مصرف آب و آلاینده‌ها وضع کند. تولیدکنندگان خوراک دام نیز ملزم به رعایت این استانداردها هستند.

برخی واحدهای تولیدی که توان ارتقاء تجهیزات خود را ندارند، با خطر تعطیلی مواجه‌اند. از سوی دیگر، دریافت مجوزهای محیط زیستی فرایندی زمان‌بر و پرهزینه است.

۹. رقابت ناسالم و حضور دلالان

بازار خوراک دام و طیور در ایران، تا حد زیادی با فعالیت واسطه‌ها و دلالان مواجه است. این موضوع نه‌تنها موجب افزایش قیمت و کاهش شفافیت شده، بلکه رقابت سالم را نیز از بین برده است.

تولیدکنندگان واقعی مجبورند در شرایطی غیررقابتی فعالیت کنند، درحالی‌که برخی سودجویان بدون تولید واقعی، از تفاوت قیمت نهاده‌ها یا فروش سهمیه‌ای سود هنگفتی می‌برند.

نتیجه‌گیری

تولیدکنندگان خوراک دام و طیور در سال ۱۴۰۴ در خط مقدم مقابله با بحران‌های اقتصادی، زیست‌محیطی و مدیریتی قرار دارند. اگرچه برخی از این چالش‌ها ریشه در سیاست‌های کلان اقتصادی و بین‌المللی دارند، اما با تدوین راهبردهای مشخص، ارتقاء فناوری، تسهیل واردات مواد اولیه، حمایت‌های مالی هدفمند و اصلاح ساختار بازار می‌توان بخشی از این مشکلات را کاهش داد. در غیر این صورت، تداوم این روند می‌تواند امنیت غذایی کشور را به خطر بیندازد و فشار مضاعفی بر دامداران و مصرف‌کنندگان وارد کند.