معمولاً تا نام شهر بلداجی به گوش میخورد، طعم شیرین گز بلداجی در ذهن‌تان تداعی می‌شود؛ چرا که اصلی‌ترین سوغات این شهر، گز است. از آنجایی که گز بلداجی، شهرت جهانی دارد، این شهر به پایتخت گز ایران نیز معروف است.
شهر بلداجی جزء شهرستان بروجن در استان چهارمحال بختیاری است. موقعیت مکانی بلداجی در 25 کیلومتری بروجن و 65 کیلومتری شهرکرد قرار دارد.
ساکنان شهر بلداجی ترک نشین هستند و مهمان نوازی و خونگرمی از خصوصیات بارز مردمان بلداجی است.
در ادامه شما را با تاریخچه شهر بلداجی، جاذبه‌های گردشگری و اماکن تاریخی، سوغات و صنایع دستی بلداجی آشنا خواهیم کرد.
بلداجی به چه معناست؟
شاید همانند من، شما نیز هنگامی که مشغول نوشیدن چای به همراه گز بلداجی بودید، طعم بی نظیر آن توجه شما را به واژه “بلداجی” روی بسته بندی این گز جلب کرده باشد و با خود بگویید بلداجی یعنی چه؟
بلداجی از دو قسمت “بل” و “داج” تشکیل شده است که در زبان ترکی به “بل” به معنای خدای زمین و “داج” به معنای نشانه، علامت و جفت است. با ترکیب اجزای واژه “بلداجی” درمی‌یابیم که معنی این اسم “نشانه خدای زمین” است.
موقعیت جغرافیایی شهر بلداجی
در این بخش قصد داریم به تفسیر موقعیت جغرافیایی شهر بلداجی بپردازیم. اینکه بلداجی شهر کدام استان است و از اطراف به چه مناطقی متصل است.
بلداجی یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری است و جمعیتی حدود 20000 نفر را شامل می‌شود. شهر بلداجی در فاصله 25 کیلومتری شهرستان بروجن واقع شده است.
اگر بخواهیم موقعیت دقیق شهر بلداجی را توصیف کنیم، باید بگوییم که از شرق متصل به جاده اصفهان و یاسوج (منتهی به استان فارس و بندر عباس)، از غرب متصل به جاده شهرکرد (منتهی به استان‌های همدان، لرستان و اراک)، از جنوب غرب متصل به جاده خوزستان (منتهی به بندرهای خلیج فارس) است.
همچنین کوه گینی که به کوه برآفتاب نیز معروف است در شمال شهر بلداجی واقع شده است. جنوب بلداجی نیز به کوه کلار و کوه تیکمه داش، محدود است.
تاریخچه و اماکن تاریخی بلداجی
بیاییم کمی به بلداجی قدیم گذری کنیم! قدمت بلداجی به 9 هزار سال پیش بر می‌گردد و احتمال وجود گنج بلداجی، توجه برخی از افراد را به خود جلب کرده است. با توجه به اینکه شهر بلداجی در دوران اشکانیان و صفویان قدمت دارد، آثار باستانی زیادی را از خود به جای گذاشته است. از جمله اماکن تاریخی شهر بلداجی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- تپه باستانی بالاشگرد (دوره اشکانی)
- حمام صفوی (دوره صفوی)
- مسجد امام خمینی (دوره صفوی)
- مسجد غفاری (دوره صفوی)
- قبرستان ارامنه (قدمت 300 ساله)
قنات های بلداجی
بلداجی به دلیل دارا بودن از قناتهای متعدد، به شهر زیرزمینی بلداجی نیز معروف است. قنات گبری یا زرتشتی، ماشالله قنات و قنات زنگنه از جمله قناتهای معروف شهر بلداجی هستند که از دوران مختلف به جا مانده‌اند.
جاذبه های گردشگری شهر بلداجی
از اماکن گردشگری و جاهای دیدنی شهر بلداجی چهارمحال بختیاری می‌توان به لیست زیر اشاره کرد:
- تالاب بین المللی چغاخور
- تالاب چال تر
- تالاب چال خشک
- تالاب علی آباد
- تالاب سولیگان
- آق چشمه
- گریکی چشمه
- قلعه درگاه
- قلعه سفید
- امام زاده حمزه بن علی(ع) بلداجی
- مجتمع فرهنگی تفریحی پارک بزیال( صفی آباد)
- کت رمضان
- دره پلنگی
- دره بید
- یان بولاغی
- باغ ارجنه
- باغ تاریخی هفت چشمه
- باغ الله قولی
- چمن کلملگاه
سوغات بلداجی
پس از آشنایی با جاذبه‌های گردشگری شهر بلداجی، چنانچه قصد بازدید و سفر به این شهر را در برنامه خود قرار دادید، از سوغات بلداجی غافل نشوید!
تولید مواد غذایی سوغات در شهر بلداجی، آن را به یکی از شهرهای پرآوازه ایران تبدیل کرده است. بدین ترتیب گردشگری سوغات (که نوعی ویژه از گردشگری است) در شهر بلداجی یکی از عوامل تزریق منابع مالی به این شهر است. همواره گردشگران زیادی صرفاً با هدف بازدید از کارگاه‌های تولیدی و خرید سوغات به شهر بلداجی عزیمت می‌کنند.
گز بلداجی، سوغات جدا نشدنی این شهر است. با این حال شهر بلداجی دارای سوغاتی‌های متنوع دیگری همچون سوهان، پشمک، پولکی، نقل مغزدار، نبات، عسل طبیعی کوهی، شکر پنیرک، نوقا و … است.
گز، مهم ترین سوغات شهر بلداجی
گز یکی از اسامی است که همراه با شنیدن نام بلداجی در ذهن نمایان می‌شود. بیش از 50 سال سابقه تولید گز در شهر بلداجی و همچنین استفاده از گزانگبین کوهی و عسل کوهی در ترکیبات اصلی گز بلداجی، عامل معروف شدن این گز جادویی است.
تاریخچه تولید گز در شهر بلداجی به سال 1352 بر می‌گردد، زمانی که کارگران اهل شهر بلداجی که در اصفهان در خط تولید گز مشغول به فعالیت بودند به شهر خود بازگشتند و اقدام به تولید گز در شهر بلداجی نمودند.
اینک شهر بلداجی مجهز به بیش از 87 کارگاه تولید گز است و با تولید بیش از 800 تن گز در ماه، موفق به کسب رتبه دوم تولید گز در ایران شده است. گز آردی، گز لقمه ای و گز سکه ای از معروف ترین انواع گز بلداجی به شمار می‌آیند.
گز فردوس اولین تولیدکننده گز در شهر بلداجی است. شما می‌توانید برای خرید گز بلداجی به فروشگاه اینترنتی گز فردوس مراجعه نمایید و نوروز خود را آغشته به شیرینی گز بلداجی نمایید.
صنایع دستی شهر بلداجی
مردمان بلداجی در هنر بسیار زبردست بوده و با تولید صنایع دستی متنوع، علاوه بر کمک به اقتصاد بلداجی، به ارزش هنری این شهر قدیمی می‌افزایند.
صنایع دستی بلداجی موارد زیر را شامل می‌شود:
- بافت قالی
- گلیم
- جاجیم و خورجین
- گیوه دوزی
- نمدمالی
- کلاه مالی
- وریس بافی: نوعی تسمه بافته شده از ابریشم و خور جهت حمل گندم، برنج، آرد و …
- نمکدان: محفظه‌ای از ترکیب فرش و جاجیم جهت حمل نمک
لباس محلی اهالی بلداجی
شال و قبا دو جزء اصلی لباس محلی مردمان شهر بلداجی را تشکیل می‌دهد. لباس بلداجی در گروه 32 نوع لباس اصیل اصفهانی قرار دارد.
لباس محلی زنان بلداجی شامل شلوار قری (تنبان ترکی)، آرخالق، روسری، نوعی کلاه که به کلاقچه معروف است، می‌شود. در بلداجی دختران جوان لباس محلی با رنگ‌های روشن به تن می‌نمایند، این در حالی است که خانم‌های مسن معمولاً از رنگ‌های تیره در پوشش خود استفاده می‌کنند.
کلام آخر
شهر بلداجی از شهرهای باستانی و توریستی استان چهارمحال بختیاری است که دارای اماکن تاریخی و جاذبه‌های گردشگری بسیاری است. این شهر با تولید بیش از 800 تن گز در ماه، بعد از اصفهان در رتبه دوم تولید گز در ایران قرار دارد.
پرآوازه شدن اسامی: بلداجی شهر گز، شهر زیرزمینی بلداجی و گنج بلداجی، دلیلی شد تا همواره گردشگران زیادی به شهر بلداجی جذب شوند. توریست‌ها به قصد بازدید از مناطق طبیعی و همچنین خرید سوغاتی و آشنایی با آداب و رسوم شهر بلداجی، خاطرات به یاد ماندنی را از این شهر برای خود رقم می‌زنند.
