گز بلداجی نوعی شیرینی سنتی ایرانی است که در شهر بلداجی چهارمحال بختیاری تهیه می‌شود. مواد اصلی تشکیل دهنده این گز، شکر، سفیده تخم مرغ، گزانگبین کوهی، عسل کوهی و انواع مغزهاست.

به دلیل عطر و طعم دلچسب و بی نظیر گز بلداجی، عده‌ای از افراد آن را برتر از گز اصفهان می‌دانند. گز بلداجی اصالت و قدمت تاریخی دارد و به عنوان یک برند معتبر در بازار داخلی و خارجی شناخته می‌شود.

در این مقاله قصد داریم شما را با تاریخچه گز بلداجی و اولین تولید کننده این گز به صورت صنعتی آشنا کنیم. سپس به بررسی انواع مختلف گز بلداجی می‌پردازیم و در نهایت خواص بی نظیر گز بلداجی را برایتان ذکر خواهیم کرد. پس اگر قصد خرید بهترین گز بلداجی را با توجه به ذائقه خود دارید خواندن این مقاله را از دست ندهید.

تاریخچه گز بلداجی

برای بررسی تاریخچه گز بلداجی ابتدا گذری به تاریخچه شهر بلداجی کنیم! شهر بلداجی که یکی از شهرهای استان چهارمحال بختیاری است، قدمتی بیش از 9000 سال دارد. در گذشته شهر بلداجی به عنوان یکی از مراکز اصلی تولید گزانگبین شناخته شده بود. گزانگبین که ماده اصلی گز است، کیفیت آن در طعم نهایی گز تاثیر ویژه‌ای را خواهد گذاشت. استفاده از گزانگبین کوهی در گز بلداجی، یکی از عواملی است که این گز را به شهرت جهانی تبدیل کرده است.

علی رغم اینکه بلداجی در سالیان درازی مواد اولیه گز یعنی گزانگبین را تولید می‌کرد، در سال 1352 تولید گز بلداجی به صورت رسمی آغاز شد. برند گز فردوس، به عنوان اولین تولید کننده گز بلداجی، طعم بی نظیر این گز خوشمزه را به جهانیان معرفی کرد.

در سال 1397 گز بلداجی به عنوان میراث ملی ثبت شد.

انواع گز بلداجی

شاید به دلیل معروف بودن گز بلداجی با خود تصور کنید که این گز به یک نوع محدود است، ولی این‌گونه نیست! گز بلداجی در انواع مختلفی از نظر ظاهر و طعم تولید می‌شود. انواع گز بلداجی شامل موارد زیر می‌شود:

• گز آردی
• گز لقمه ای
• گز سکه ای
• گز انگشتی
• گز شکلاتی
• گز زعفرانی
• گز نارگیلی
• گز قهوه ای
• گز میوه ای

گز آردی بلداجی

گز آردی، محبوب‌ترین نوع گز بلداجی است که به گز سنتی نیز معروف است و از شکر، سفیده تخم مرغ، گزانگبین و انواع مغزها نظیر مغز پسته و مغز بادام تشکیل می‌شود. این نوع گز، طعم و عطر مطبوعی دارد و سرشار از انرژی، پروتئین و فیبر است. از این رو گز آردی بلداجی، مورد علاقه بسیاری از افراد است و طرفداران بسیاری دارد.

گز لقمه ای بلداجی

گز لقمه ای بلداجی، همان‌طور که از نامش پیداست به صورت لقمه‌های کوچک تولید می‌شود و در بسته بندی‌های مختلفی در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد. با توجه به محتویات گز لقمه‌ای، این گز در انواع مختلفی دسته بندی می‌شود. از جمله گز لقمه ای می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

گز لقمه ای پسته ای:

گز لقمه ای پسته ای، از محبوب ترین انواع گز لقمه ای بلداجی است. این نوع گز حاوی مغز پسته بسیاری است و انتخاب مناسبی برای افراد علاقه‌مند به پسته به شمار می‌آید.

گز لقمه ای بادامی:

در این نوع گز لقمه ای، از مغز بادام به جای پسته استفاده می‌شود. گز لقمه ای بادامی طعمی متفاوت و دلچسبی دارد.

گز لقمه ای مخلوط:

اگر از آن دست افرادی هستید که طعم مغز پسته و بادام را در کنار یکدیگر می‌پسندید، گز لقمه ای مخلوط گزینه‌ی مناسبی برای شما جهت خرید گز  است.

گز لقمه ای زعفرانی:

تولیدکنندگان گز بلداجی برای دوست داران زعفران، این نوع گز را به لیست محصولات خود افزودند. گز لقمه ای بلداجی که با عصاره زعفران طعم دار شده است، از عطر و طعم بی نظیری برخوردار است.

گز لقمه ای انگبین:

این نوع گز که با انگبین تهیه و تولید می‌شود، از خواص بسیاری برخوردار است. گز لقمه ای انگبین سرشار از کلسیم، منیزیم و سایر مواد معدنی و ویتامین‌‎ها می‌شود. همچنین شیرینی طبیعی انگبین، مانع از پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

گز لقمه ای نارگیل:

اگر به دنبال طعم جدید و متفاوتی در انواع گز بلداجی هستید، گز لقمه ای نارگیلی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

گز لقمه ای شکلاتی:

عده‌ای از افراد نیز وجود دارند که به قدری شیفته شکلات هستند، در هر شیرینی‌ای به دنبال رد پایی از شکلات هستند. برای این دسته از افراد گز لقمه ای شکلاتی، انتخاب خوشحال کننده‌ای محسوب می‌شود. این نوع گز لقمه ای، با روکش شکلات تهیه می‌شود.

گز لقمه ای بلداجی به موارد ذکر شده محدود نیست و در طعم‌های مختلفی مانند گز لقمه ای میوه ای، گز لقمه‌‎ای فندقی، گز لقمه ای قهوه ای و … نیز تهیه و تولید می‌شود.

گز سکه ای بلداجی

گز سکه ای، نوعی دیگر از انواع گز بلداجی به شمار می‌آید. این گز از نظر طعم و انواع مغزهای استفاده شده در ترکیباتش، شبیه به گز لقمه ای است. تفاوتی که گز سکه ای با گز لقمه ای دارد، در این است که به جای برش به صورت لقمه‌های کوچک، به شکل سکه‌های گرد و کوچک برش داده می‌شود. در نهایت گزهای سکه ای برش داده شده را در بسته بندی‌های متفاوتی قرار می‌دهند.

گز سکه ای بلداجی با استفاده از مواد اولیه مرغوب و روش‌های سنتی تهیه و تولید می‌شود. نوع پسته ای این گز، معروف‌ترین گز سکه ای بلداجی محسوب می‌گردد.

گز انگشت پیچ

نوعی دیگر از انواع گز بلداجی که کمتر نام آن به گوش خورده است، گز انگشتی نام دارد. این نوع گز طریقه مصرف متفاوتی نسبت به سایر گزها دارد. برای مصرف گز انگشتی، باید انگشتان دست را درون مواد گز قرار داده و به صورت پیچ دادن انگشت، گز را میل نمایید. دلیل انتخاب نام گز انگشت پیچ، به نحوه مصرف آن مربوط می‌شود.

بررسی خواص گز بلداجی

گز بلداجی با توجه به مواد اولیه مرغوب و باکیفیت از جمله گزانگبین کوهی، عسل گون، انواع مغزهای مقوی و … دارای خواص بسیاری است. از جمله خواص گز بلداجی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تقویت حافظه
• تقویت سیستم ایمنی
• افزایش انرژی
• تقویت قوای جنسی
• پیشگیری از پوکی استخوان
• بهبود هضم غذا و سلامت گوارش
• سلامت قلب و عروق
• ساخت و ترمیم عضلات
• پیشگیری از فقر آهن
• کاهش استرش
• سلامت پوست و مو
• تسکین درد و التهاب مفاصل

جمع بندی

گز بلداجی، یکی از شیرینی‌های سنتی و اصلی‌ترین سوغات شهر بلداجی محسوب می‌شود. این گز به دلیل استفاده از مواد اولیه مرغوب و باکیفیت و استفاده از روش‌های سنتی و اصیل به شهرت جهانی رسیده است.

گز بلداجی در انواع مختلفی تهیه و توزیع می‌شود که از معروف ترین آن‌ها می‌توان به گز بلداجی آردی، گز بلداجی لقمه ای و گز بلداجی سکه ای، اشاره کرد.

این گز با اصالت، به دلیل ترکیبات استفاده شده در تهیه آن، دارای مواد معدنی بسیاری است، از این رو خواص سرشاری را شامل می‌شود. البته لازم به ذکر است همانند هر محصول دیگری، باید در مصرف گز بلداجی اعتدال را رعایت کرد؛ چرا که مصرف بیش از حد گز بلداجی می‌تواند سبب افزایش وزن و پوسیدگی دندان شما شود؛ بنابراین گز بلداجی را به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم خود قرار دهید و در مصرف، آن حد اعتدال را رعایت فرمایید.