رشته تحصیلی MBA در حدود ده سال است که در دانشگاه های ایران تدریس می‌شود و اخیرا نیز با استقبال بسیار خوبی مواجه شده است.
MBA مخفف عبارت Master of Business Administrator می‌باشد و دارای گرایش‌های متعددی می‌باشد که
دانشجویان در سال دوم تحصیل می‌توانند گرایش مورد نظر خود را برای ادامه تحصیل در این رشته برگزینند.
MBA یکی از پرطرفدارترین و پر سودترین رشته های تحصیلی است و برای تحصیل در آن شما با هر مدرک
لیسانسی می‌توانید در آزمون‌های مربوطه ثبت نام کنید.
رشته MBA به دلیل تفاوت‌های ماهیتی از ظاهر آسان و جذابی نسبت به سایر رشته های برخوردار است
ولی در عمل برای موفقیت در کنکور و تحصیل در آن نیازمند توانمندی‌های هوشی و ذاتی خواهید بود که
می‌تواند تضمین کننده موفقیت یا شکست شما در این رشته باشد.
رشته MBA در کنکور سراسری کارشناسی ارشد ایران جزو رشته های قرار گرفته که افراد می‌توانند
بدون توجه به مدرک تحصیلی دوره کارشناسی خود به عنوان انتخاب دوم (52 رشته در این دسته قرار دارند)
گزینش نمایند.
دوره کارشناسی ارشد MBA سومین مدرک در مدیریت کسب و کار به حساب می‌آید و اساساً برای
ایجاد مهارت‌های مدیریتی در مهندسان رشته های مختلف به کار می‌رود.
تعریف و هدف از این رشته
دوره کارشناسی ارشد مدیریت سازمان که معادل Master of Business Administration MBA است
به منظور پرورش مدیران کارآمد برای اداره سازمان‌های اقتصادی – اجتماعی، تولیدی و خدماتی طراحی
شده است. رشته MBA یا کارشناسی ارشد مدیریت حرفه ای بازرگانی چنانچه از نامش پیداست
تنها مدیریت بازرگانی نیست، از آنجا که در ایران آموزش مدیریت به سه شاخه بازرگانی، صنعتی و
دولتی تقسیم می‌شود برای اکثر متقاضیان این گمان پیش می‌آید که MBA تنها در بر گیرنده مباحث
مدیریت بازرگانی است و به طور مثال برای مدیریت صنعتی باید به سراغ رشته دیگری رفت در حالی که
این تصور کاملاً اشتباه است. MBA مدیریت Business است و Business یعنی کلیه عملیاتی که از تولید تا
فروش و خدمات پس از فروش کالا یا خدمات را شامل می‌شود و به صورت مکرر اتفاق می‌افتد. برای رشته
MBA حدود ۳۰ گرایش مختلف در کشور های مختلف تعریف شده است.
اما چهار گرایش اصلی این رشته که تقریباً در همه دانشگاه‌ها تدریس می‌شوند به شرح زیر است:
۱- بازاریابی و مدیریت فروش ( Marketing)
2 – مدیریت مالی و مدیریت مؤسسات مالی (Finance)
3 – مدیریت تولید و سیستم‌های تولید و پروژه (Operation)
4 – مدیریت منابع انسانی (Human Resources)
امروزه حتی MBA با گرایش‌هایی مانند تجارت الکترونیک و فن آوری اطلاعات نیز ارائه می‌شود که نشان
از انعطاف پذیری بالا و نیاز روز افزون به فارغ‌التحصیلان این رشته است.
متأسفانه امروزه بسیاری بدون توجه به محتوای MBA آن را با نام مدیریت سازمان می‌شناسند و
تنها به بخش بسیار کوچکی از اهدافی که در این دوره بررسی می‌شود می‌پردازند.
اگر بخواهیم تعریفی دقیق‌تر از اهداف MBA داشته باشیم باید توجه داشت که هدف این دوره پذیرش فارغ‌التحصیلان دوره های کارشناسی در رشته های مختلف به خصوص رشته های فنی و مهندسی و پرورش افرادی است که قادر باشند در زمینه های ذیل انجام وظیفه نمایند:
۱ – اداره و راهبری مؤثر و کارآمد سازمان یا یک بخش تخصصی از آن نظیر بخش‌های تولیدی، بازاریابی و فروش، اطلاعات و مالی
۲- ایجاد تحول در یک بخش تخصصی سازمان
۳- طراحی، هدایت و رهبری تحول در کل سازمان پس از کسب تجارب عملی در مدیریت
۴- کارآفرینی با ایجاد فعالیت‌های جدید در درون سازمان و یا ایجاد سازمان‌های جدید
۵- ارائه خدمات مشاوره ای و مطالعاتی در زمینه های مزبور به مدیران سازمان‌های اقتصادی و اجتماعی
این اهداف تقریباً” در تمام جهان یکسان هستند.
افرادی که در این دوره پذیرفته می‌شوند، حداقل دوره کارشناسی را در یکی از رشته های دانشگاهی گذرانده و با حوزه تخصصی دوره کارشناسی آشنائی پیدا کرده‌اند. این افراد پس از فراگرفتن دانش مدیریت و تمرین مهارت‌های مدیریتی در این دوره، نیروهای ارزنده ای خواهند شد که می‌توانند با ترکیب دانش تخصصی و مدیریتی خود در جهت تحقق هدف‌های بالا نقش مهمی در بهبود مدیریت جامعه ایفا نمایند.
طول دوره MBA
دوره کارشناسی ارشد MBA به صورت کارشناسی ارشد ناپیوسته و آموزشی است. این دوره به نام دوره MBA در اکثر نظام‌های آموزش عالی کشورهای پیشرفته و در حال توسعه ارائه می‌شود. با توجه به اینکه فارغ‌التحصیلان رشته های مختلف و به خصوص رشته های فنی و مهندسی وارد این دوره می‌شوند و باید با مبانی و اصول مدیریت علمی و دانش روز مدیریت در حوزه های مختلف آشنا شوند، طول دوره حداقل ۲ و حد اکثر ۳ سال بوده و تعداد واحدهای لازم برای فارغ‌التحصیل شدن بر خلاف سایر فوق لیسانس‌ها که ۳۶ واحد است ۵۸ واحد درسی است. بنابراین دانشجویان این دوره، مانند سایر دانشجویانی که در سایر نقاط جهان در این رشته به تحصیل می‌پردازند، برای تکمیل دوره خود در طی ۲ سال یا ۴ ترم باید به طور متوسط در هر نیمسال تحصیلی حدود ۱۴ واحد درسی را بگذرانند. به این لحاظ دوره کارشناسی ارشد MBA، دوره سنگین و پر کاری است و دانشجویانی که وارد این دوره می‌شوند باید از لحاظ استعداد و فرصت مطالعه و تحصیل در وضعیت خوبی قرار داشته باشند.
زمینه های فعالیت فارغ‌التحصیلان MBA
فارغ‌التحصیلان این دوره با فراگیری دانش و فنون مدیریت و البته کسب تجربه عملی، قادر خواهند بود در زمینه های ذیل فعالیت نمایند:
- اداره امور واحدهای ستادی سازمان‌های تولیدی و اجتماعی در جهت کمک به مدیران این سازمان‌ها برای اداره مؤثرتر سازمان‌های خود
- اداره و راهبری مؤثر و کارآمد یک سازمان یا یک بخش تخصصی از آن نظیر بخش‌های تولید، تحقیق و توسعه، مالی، فروش، پرسنلی و اطلاعات
- ایجاد تحول در یک بخش تخصصی سازمان با تجدید تشکیلات، رویه‌ها و شیوه های اداری آن بخش
- کارآفرینی در یک سازمان برای شروع فعالیت‌های جدید یا ایجاد و اداره سازمان‌های جدید
- طراحی تحول در کل یک سازمان و رهبری و هدایت تحولات کلی بعد از کسب تجربیات مدیریتی
